zaterdag 19 oktober - 20.15 uur


Geertekerk

Geertekerkhof 23, 3511 XC Utrecht

Winterreise


Een in de liefde teleurgestelde jongeman zwerft, met alleen zijn herinneringen aan toen hij nog gelukkig was, door een winters en vijandig landschap.

 

Michael Wilmering, bariton
Daan Boertien, piano

Schuberts Winterreise bestaat uit 24 liederen voor zangstem en piano, gebaseerd op gedichten van Wilhelm Müller. Er bestond tot die tijd niet veel droeviger muziek dan deze, die bovendien zonder enige troost leek te zijn.

 

Winterreise gaat over het lijden van een man die afgewezen is door zijn geliefde. Hij verlaat de stad, en gaat op zoek naar innerlijke vrede, en naar de dood. Gekweld en achtervolgd door herinneringen reist hij door een ijzig en winters landschap. Elk lied concentreert zich op een enkel beeld: een weerhaan, een kraai, een kerkhof en de sneeuw. En die beelden worden verbonden met de gemoedstoestanden van de zwerver, van de hoofdrolspeler: ‘Der Wanderer’. De ijzigheid van de natuur, de verwarde gedachten en het lijden van de man, het zijn allemaal thema’s, die samenkomen in deze cyclus.

 

Schubert zelf noemde zijn Winterreise ‘huiveringwekkend’. Hij vond de liederen daaruit ‘de allermooiste, die hij ooit heeft geschreven’, maar zijn vrienden wisten niet goed wat ze aan moesten met de sombere sfeer die deze liederen ademden. Ze

 

worden in muzikaal opzicht gekenmerkt door de vele lagen, die erin verborgen zijn en hebben soms eenvoudige coupletvormen, die een rust symboliseren die uiteindelijk vals blijkt te zijn. De piano ligt vaak overhoop met de zanger, soms ook stuwt hij hem voort. Soms schildert hij de vijandige wereld waar hij doorheen trekt. Dan weer bekrachtigt hij de smart met pijnlijke, knarsende dissonanten. Maar bovenal zorgt de piano voor continuïteit, voor voortgang wanneer de zwerver tracht te rusten. Veel liederen, te beginnen met het eerste, hebben een karakteristiek Schubertiaans wandelritme.

 

Winterreise groeide na de dood van Schubert uit tot een meesterwerk met een enorme impact op componisten na Schubert, tot ver in de twintigste eeuw. Robert Holl, één van de vooraanstaande vertolkers van het werk, zei een paar jaar geleden over de cyclus: ‘Voor mij kan het niet deprimerend genoeg zijn. Schubert werd na het componeren van de cyclus ziek, zo aangedaan was hij. En ook zijn vriend Mayrhofer was erg aangeslagen. Je wordt na een Winterreise simpelweg gedeprimeerd. Het gaat in je zitten.’

 

Meer over Winterreise weten? Luister naar de podcast van Gijs Groenteman en Thomas Oliemans op spotify >

Of lees het boek van Ian Bostridge: Schubert Winterreise, een meesterwerk ontleed

Biografie

Michael Wilmering behaalde zijn bachelor en master cum laude aan het Conservatorium van Utrecht. Na zijn studie was hij verbonden aan de Opera Studio in Stuttgart. Daarna is hij verdergegaan als freelance zanger, zodat hij zich breed kon ontwikkelen op verschillende vlakken.

 

Bij de Nederlandse Opera is Michael een graag geziene gast en zong hij inmiddels in vijftien producties. Zoals onlangs in Die Freischütz (Kilian en Ottokar) en Carmen (Morales en Dancaire). Op het Opera Forward Festival van de DNO is hij jaarlijks te zien in allerlei nieuw gecomponeerde opera’s, dit is zijn specialisme. Aan het einde van dit jaar is hij de cover van Thomas Hampson in de nieuwe opera Fanny and Alexander in La Monnaie in Brussel. Einde dit jaar zal hij te horen zijn in de Zaterdag Matinee in het Concertgebouw in een stuk van Ramsey Nasr en Camiel Jansen.

 

Bij Opera Zuid staat hij ook vaak op de bühne. Zo zong hij o.a. in Die Zauberflöte (Papageno), L’heure Espagnole (Ramiro), A quiet place (Junior) en komend jaar in Signor Bruschino en Scala di Seta.

 

Naast opera houdt Michael enorm van het liedrepertoire, waar hij veel prijzen voor ontving op het International Vocal Competition ‘s-Hertogenbosch. Vorig jaar heeft hij samen met Daan Boertien zijn eerste cd uitgebracht die met lof is ontvangen: Die Winterreise. Dit jaar wordt Dichterliebe van Schumann opgenomen met Nicolas van Poucke.

 

Af en toe maakt Michael ook zijn eigen voorstelling. Dit deed hij samen met danser Ahmad Joudeh op het O. Festival in Rotterdam, hiervoor ontving hij een Award.

 

Om het gehele plaatje af te maken zingt Michael ook veel oratorium en concertwerk tussen zijn producties door. Hierin spreekt slechts de taal van de muziek. Zo zong hij in Die Frau Ohne Schatten met Yannick Néget-Séguin, Die Jahreszeiten met Duncan Ward, de Johannes– en Matthäus-Passion op vele plekken en komend jaar de Paulus met het Bochum Simfoniker.

 

Daan Boertien is een Nederlandse concertpianist die zich heeft gespecialiseerd in liedbegeleiding. Recentelijk trad hij op met internationaal gevierde zangers zoals Benjamin Appl, Roderick Williams en Thomas Oliemans. Zijn debuut-cd met bariton Michael Wilmering werd door de internationale pers lovend ontvangen. Sinds 2020 is Daan Boertien als Associate Artist verbonden aan de Dutch National Opera Studio.

 

Daan Boertien won vele prijzen. Zo mocht hij in 2020 de Berenbergprijs bekronen met een prijswinnaarsconcert in de Elbphilharmonie in Hamburg. In 2019 won hij de DAAD-prijs van de Deutscher Akademischer Austauschdienst. In 2018 ontving Daan Boertien de publieksprijs van Dutch Classical Talent samen met bariton Raoul Steffani. Verder won hij bij het Gustav-Mahler-Wettbewerb in Hamburg samen met Bariton Geng Lee zowel de 1e prijs als de prijs voor beste liedbegeleider. In 2015 ontving hij de ‘Kunst aan de Dijk Prijs voor Jong Talent’ en in 2010 was Daan prijswinnaar van het Prinses Christinaconcours.

Op 10-jarige leeftijd werd Daan aangenomen bij de Young Musician’s Academy van het Conservatorium van Tilburg, waar hij les had van Jelena Bazova. Daarna studeerde hij bij David Kuyken aan het Conservatorium van Amsterdam en aan de Hochschule für Musik und Theater Hamburg, bij de Duitse liedspecialist Burkhard Kehring. Hiervoor ontving hij een beurs van het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Oscar und Vera Ritter-Stiftung Hamburg. Verder kreeg hij onlangs belangrijke muzikale impulsen van György Kurtág en Alfred Brendel.

 

Daan Boertien trad onder meer op bij festivals als het Internationaal Liedfestival Zeist, het Grachtenfestival Amsterdam en het Prinsengrachtconcert, het Harmosfestival (Porto), de Achava Festspiele (Weimar), Festival Jeunes Virtuoses (Tunis) en het Delft Chamber Music Festival. Verder gaf hij concerten in het Concertgebouw, TivoliVredenburg, de Nationale Opera, Muziekgebouw aan ’t IJ en de Elbphilharmonie en Laeiszhalle in Hamburg. Ook is hij regelmatig te horen op NPO Radio 4 en te zien op televisie, onder meer bij Podium Witteman.

 

Boertien verplaatste zich met zichtbaar plezier in klarinet of trompet. Maar meer nog dan hen op de piano na te doen, zocht hij naar de ongebreidelde fantasie van zo’n klarinettist of zo’n trompettist. Uitermate knap. (…) Nu eens stuwend, dan weer afwachtend gaf Boertien de zangers hier alle ruimte voor expressie. En hoe hij het postludium van dat laatste lied speelde – onaards mooi. – Peter van der Lint, Trouw